Δαμόκλειος σπάθη
Σύμφωνα με τον Κικέρωνα (“Ερωτήσεις Τυσκυλανές”, 5, 61-62) τις Συρακούσες της Σικελίας κυβερνούσε ο τύραννος Διονύσιος ο Πρεσβύτερος. Ανάμεσα στους αυλικούς του συγκαταλεγόταν ο αυλοκόλακας Δαμοκλής, ο οποίος φθονούσε τα πλούτη και ευημερία που απολάμβανε ο τύραννος Διονύσιος και συχνά τον μακάριζε.
Μία ημέρα ο Διονύσιος προσεγγίζοντας τον Δαμοκλή τον ρώτησε αν ήθελε ο ίδιος να πάρει τη θέση του απολαμβάνοντας όλα τα προνόμια του άρχοντα αλλά μόνο για μία ημέρα.
Ο Δαμοκλής δέχθηκε με χαρά αυτήν την απρόσμενη πρόσκληση, απολαμβάνοντας όλα τα προνόμια. Με διαταγή του ίδιου του Διονυσίου του φόρεσαν τη βασιλική ενδυμασία και τον συνόδευσαν στη μεγάλη τραπεζαρία όπου μπορούσε να απολαύσει όποιο είδος φαγητού επιθυμούσε.
Ο Δαμοκλής απολάμβανε τη βασιλική μεταχείριση περιεργαζόμενος το χώρο γύρω του, όταν παρατήρησε πάνω από το κεφάλι του να κρέμεται ένα μεγάλο σπαθί το οποίο συγκρατούσαν τρίχες αλόγου, οι οποίες θα μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να κοπούν με αποτέλεσμα το σπαθί να πέσει στο κεφάλι του.
Όταν ο Δαμοκλής εξέφρασε την απορία του σχετικά με το σπαθί στον Διονύσιο εκείνος του απάντησε: “Το σπαθί το τοποθέτησα εγώ ο ίδιος εκεί για να μου θυμίζει να παίρνω τις σωστές αποφάσεις για το λαό μου και σε πόσο μεγάλο κίνδυνο είναι η ζωή μου καθημερινά”. Ο Δαμοκλής όταν άκουσε την εξήγηση του Διονυσίου πανικοβλήθηκε συνειδητοποιώντας ταυτόχρονα πόσο διαφορετική είναι η ζωή ενός άρχοντα συγκριτικά με αυτό που πίστευε.
Για αυτό το λόγο άφησε αμέσως τη ζωή του άρχοντα αδιαφορώντας για τα μεγαλεία τις αξιώσεις και τις τιμές και ζήτησε να μεταφερθεί στη παλαιά ταπεινή του θέση.
Από αυτό το γεγονός προήλθε η φράση Δαμόκλειος Σπάθη, που χρησιμοποιείται συμβολικά είτε για να δηλώσει μία επικείμενη μεγάλη καταστροφή ή την απειλή τιμωρίας μεγάλου μεγέθους. Η φράση χαρακτηρίζει τον συνεχή φοβερό και θανάσιμο κίνδυνο που μας απειλεί κάθε στιγμή όταν βάζουμε ως προσωπικές προτεραιότητες της ζωής μας τον εγωισμό την ματαιοδοξία και τον υλισμό.
Όπως ο τύραννος Διονύσιος υπό τον φόβο της τιμώριας άλλαξε και έγινε ταπεινός έτσι και αυτή η φράση είναι και μια προειδοποίηση για αλλαγή σε όσους ακολουθούν στη ζωής τους τον δρόμο της αλαζονείας, του υπερκαταναλωτισμού και αυτού της προσωπικής τους εφήμερης απόλαυσης έναντι του κοινού καλού.
Η φράση αυτή έχει περάσει και σε άλλες γλώσσες (π.χ. Αγγλικά The Sword of Damocles).
Πηγή
